ریسک سیستماتیک چیست؟
ریسک سیستماتیک به ریسک ذاتی کل بازار یا بخشی از بازار اشاره دارد و از آن به عنوان ریسک غیرقابل تنوع، ریسک نوسان یا ریسک بازار نیز یاد می‌شود. این ریسک بر کل بازار تأثیر می‌گذارد، نه فقط یک سهام یا صنعت خاص.
مفهوم ریسک سیستماتیک
ریسک سیستماتیک هم غیرقابل پیش‌بینی است و هم اجتناب کامل از آن غیرممکن است. این نوع ریسک را نمی‌توان از طریق تنوع یا با استفاده از استراتژی تخصیص صحیح دارایی کاهش داد.
ریسک سیستماتیک زمینه‌ساز سایر ریسک‌های سرمایه‌گذاری مانند ریسک صنعت است.
با این حال، ریسک سیستماتیک شامل تغییرات نرخ بهره، تورم، رکود اقتصادی و تاثیرات جنگ و سایر تغییرات عمده است. تغییرات در این حوزه‌ها می‌تواند کل بازار را تحت تاثیر قرار دهد و نمی‌توان با تغییر موقعیت‌ها در یک سبد سهام عمومی، آن را کاهش داد.
برای کمک به مدیریت ریسک سیستماتیک، سرمایه‌گذاران باید اطمینان حاصل کنند که پرتفوی آن‌ها شامل انواع دارایی‌ها، مانند درآمد ثابت، پول نقد و مستغلات است که هر یک در صورت تغییر سیستمیک عمده، واکنش متفاوتی نشان می‌دهند. به عنوان مثال، افزایش نرخ بهره، برخی از اوراق قرضه جدید را با ارزش‌تر می‌کند، در حالی که همین اتفاق باعث می‌شود برخی از سهام شرکت‌ها قیمت خود را کاهش دهند زیرا سرمایه‌گذاران تصور می‌کنند تیم‌های اجرایی در حال کاهش هزینه‌ها هستند.
ریسک سیستماتیک و رکود بزرگ
رکود بزرگ همچنین نمونه‌ای از ریسک سیستماتیک را ارائه می‌دهد. هر کسی که در سال 2008 در بازار سرمایه‌گذاری کرده بود، ارزش سرمایه‌گذاری‌های خود را به‌شدت از این رویداد اقتصادی تغییر داد. رکود بزرگ به طرق مختلف بر طبقات دارایی تأثیر گذاشت، زیرا اوراق بهادار پرریسک (مثلاً آنهایی که دارای اهرم بیش‌تری بودند) در مقادیر زیادی فروخته شدند، در حالی که دارایی های ساده تر، مانند اوراق قرضه خزانه داری ایالات متحده، ارزشمندتر شدند.
رابطه بین بتا و ریسک سیستماتیک چیست؟
یک سرمایه گذار می‌تواند ریسک سیستماتیک یک اوراق بهادار، صندوق یا پورتفولیوی خاص را با مشاهده بتای آن شناسایی کند. بتا میزان نوسان یک نوع سرمایه‌گذاری را در مقایسه با کل بازار اندازه گیری می‌کند. بتای بیش‌تر از یک به این معنی است که سرمایه‌گذاری دارای ریسک سیستماتیک بیش‌تری نسبت به بازار است، در حالی که بتای کم‌تر از یک به معنای ریسک سیستماتیک کم‌تر از بازار است. بتای برابر با یک به این معنی است که سرمایه‌گذاری دارای ریسک سیستماتیک مشابه بازار است.
ریسک سیستماتیک به ریسک‌های ذاتی کل بازار یا اقتصاد اشاره دارد، نه اینکه مختص یک شرکت یا صنعت خاص باشد. همچنین به عنوان ریسک بازار یا ریسک غیرقابل تنوع شناخته می‌شود و می‌تواند ناشی از عواملی مانند تورم، رکود و جنگ، تغییرات نرخ بهره، نوسانات نرخ ارز، بلایای طبیعی و سایر رویدادهای کلان اقتصادی باشد که بر کل بازار تأثیر می گذارد.
ریسک سیستماتیک را به‌ندرت می‌توان از طریق تنوع کاهش داد، اما این ریسک همچنان بر همه سرمایه‌گذاری‌ها در یک بازار یا اقتصاد خاص تأثیر می‌گذارد. در نتیجه، سرمایه‌گذاران باید هنگام تصمیم‌گیری‌های سرمایه‌گذاری از پتانسیل ریسک سیستماتیک آگاه باشند و از طریق استراتژی‌هایی مانند تخصیص دارایی و مدیریت ریسک، برای مدیریت این ریسک گام بردارند.
