ریسک نکول چیست؟
ریسک نکول ریسکی است که وام‌دهنده زمانی که وام‌گیرنده قادر به پرداخت‌های لازم برای تعهدات بدهی خود در زمان سررسید به دلیل عدم توان یا تمایل، نباشد، متحمل می‌شود یعنی ریسکی است که در ارزیابی سطح ریسک سرمایه‌گذاری‌ها بررسی می‌شود.
وام‌دهندگان و سرمایه‌گذاران تقریباً در تمام اشکال تمدید اعتبار در معرض ریسک نکول قرار دارند. در سطوح بالاتر، ریسک نکول منجر به بازده مورد نیاز بالاتر و به نوبه خود نرخ بهره بالاتر می‌شود.
مفهوم ریسک نکول
زمانی که وام‌دهنده به وام‌گیرنده اعتباری اعطا می‌کند، این احتمال وجود دارد که مبلغ وام (اعتبار) بازپرداخت نشود. این ریسک، ریسک نکول نامیده می‌شود.
ریسک نکول تنها شامل افرادی نمی‌شود که پول قرض می‌دهند، شامل برای شرکت‌هایی که اوراق قرضه منتشر می‌کنند و به دلیل محدودیت‌های مالی، قادر به پرداخت سود آن اوراق نیستند نیز می‌شود.
در هر اعطای اعتبار، محاسبه ریسک نکول وام‌گیرنده به عنوان بخشی از استراتژی مدیریت ریسک آن شرکت و ارزیابی توان مالی بازپرداخت شرکت وام‌گیرنده بسیار اهمیت دارد.
ریسک نکول می‌تواند در نتیجه تغییرات اقتصادی گسترده یا تغییرات در وضعیت مالی شرکت تغییر کند. برای مثال رکود اقتصادی می‌تواند بر درآمد بسیاری از شرکت‌ها تأثیر بگذارد و توانایی آن‌ها برای پرداخت سود بدهی و در نهایت بازپرداخت خود بدهی را تغییر و کاهش دهد.
شرکت‌ها ممکن است با عواملی مانند افزایش رقابت و قدرت قیمت‌گذاری پایین‌تر مواجه شوند که آن‌ها را در معرض ریسک نکول قرار می‌دهد.
برای جلوگیری از ریسک نکول بنگاه‌های اقتصادی باید درآمد خالص و جریان نقدی کافی داشته باشند تا ریسک نکول را تا حد امکان کاهش دهند.
بررسی و اندازهگیری ریسک نکول
ریسک نکول را می‌توان با استفاده از ابزارهای اندازهگیری استاندارد، از جمله FICO برای اعتبار مصرف‌کننده و رتبه‌بندی اعتباری برای مسائل بدهی شرکت‌ها و دولت سنجید.
وام‌دهندگان عموماً صورت‌های مالی شرکت را بررسی می‌کنند و از چندین نسبت مالی برای تعیین احتمال بازپرداخت بدهی استفاده می‌کنند.
جریان نقدی آزاد، وجه نقدی است که پس از سرمایه‌گذاری مجدد شرکت در خود ایجاد می‌شود و با کسر مخارج سرمایه‌ای از جریان نقدی عملیاتی محاسبه می‌شود. از جریان نقدی آزاد برای مواردی مانند پرداخت بدهی و سود سهام استفاده می‌شود.اگر جریان نقدی آزاد نزدیک به صفر یا منفی باشد، یعنی شرکت ممکن است در ایجاد جریان نقدی دچار مشکل باشد و قادر به بازپرداخت وام‌های خود به خصوص وام‌های کوتاه مدت نباشد. این وضعیت احتمال ریسک نکول را افزایش می‌دهد.
نسبت پوشش بهره نسبتی است که می تواند به اندازهگیری ریسک نکول کمک کند. نسبت پوشش بهره با تقسیم سود شرکت قبل از بهره و مالیات (EBIT) بر هزینه بهره محاسبه می‌شود. نسبت بالاتر نشان می دهد که درآمد کافی برای پوشش پرداخت های بهره تولید می‌شود، در این صورت می‌توانیم بگوییم احتمال ریسک نکول پایین است.
در حال حاضر موسسات رتبه‌بندی وجود دارند که به ارزیابی ریسک نکول شرکت‌های مختلف می‌پردازند و در طبقه‌بندی‌های مختلفی قرار می‌دهند. این طبقه‌بندی‌ها در شرکت‌های مختلف متفاوت است اما معمولا از AAA به عنوان کم‌ریسک‌ترین شروع شده و به C یا D به عنوان پرخطرترین می‌رسد.
